Tìm hiểu về BIOS bo mạch chủ

BIOS (viết tắt của Basic Input/Output System-hệ thống đầu vào/ra cơ bản) là nơi chứa nhiều nhóm lệnh được lưu trữ trên một chip Firmware của mainboard giúp kiểm soát các tính năng cơ bản của máy tính như tùy chỉnh thứ tự ổ cứng, ổ đĩa, usb khi khởi động lại hệ điều hành, kiểm tra và chạy driver của các thiết bị ngoại vi. Chúng hãy tìm hiểu sâu hơn về BIOS bo mạch chủ.

BIOS bo mạch chủ

Tất cả các bo mạch chủ đều có một chip đặc biệt chứa phần mềm được gọi là ROM BIOS. Chip ROM này chứa các chương trình khởi động và các trình điều khiển được sử dụng trong chạy chương trình và đóng vai trò như một giao diện đối với phần cứng cơ bản trong hệ thống. Khi bạn mở một hệ thống, quy trình POST (power-on self test) trong BIOS cũng sẽ kiểm tra các thành phần chính của hệ thống. Thêm vào đó. bạn cũng có thể chạy chương trình thiết lập để lưu trữ dữ liệu cấu hình hệ thống trên bộ nhớ CMOS, bộ nhớ được cung cấp nguồn từ pin trên bo mạch chủ.

RAM CMOS này thường được gọi là NVRAM (Nonvolatile RAM) bởi vì nó chạy khoảng 1 phần triệu của một amp dòng điện hiện hữu và lưu trữ dữ liệu trong nhiều năm khi được cung cấp nguồn điện từ pin lithium nhỏ.

ROM bo mạch chủ chứa tập hợp những chương trình được nhúng vào trong một hay nhiều con chip, tùy thuộc vào thiết kế máy tính. Tập hợp đó được nạp đầu tiên khi bạn khởi động máy tính, thậm chí trước cả hệ điều hành. Một cách đơn giản, BIOS trên hẩu hết máy tính cá nhân có 4 chức năng chính:

Tự kiểm tra khi bật hệ thống (POST: Power-on self test) — POST kiểm tra bộ xử lý, bộ nhớ, chipset, bộ điều hợp video, các bộ điều khiển đĩa, các ổ đĩa, bàn phím, và các thành phần quan trọng khác trong máy tính.
Cài đặt (Setup) — Cấu hình hệ thống và chương trình thiết lập thường là một chương trình điều khiển bằng trình đơn (menu-driven program) được kích hoạt bằng cách nhấn vào một nút đặc biệt trong suốt quá trình POST, và nó cho phép bạn cấu hình các thiết lập của bo mạch chủ và chipset cùng với ngày giờ, mật khẩu, các ổ đĩa, các thiết lập các hệ thống cơ bản khác. Bạn cũng có thề kiểm soát các thiết lập quản lý nguồn và chuỗi đĩa khởi động từ BIOS Setup, và trên vài hệ thống, bạn cũng có thể cấu hình các thiết lập định thời gian CPU và đồng hồ hệ số nhân. Một số hệ thống cũ 286 và 386 không có chương trình thiết lập trên ROM và đòi hỏi bạn khởi động từ đĩa khởi động đặc biệt và một số hệ thống mới hơn sử dụng ứng dụng trên Windows để truy cập các thiết lập BIOS Setup.
Bộ nạp chương trình tự mồi (Bootstrap loader) — Một thường trình đọc sector vật lý đầu tiên của các ổ đĩa khác nhau tìm kiếm bản ghi khởi động chính (MBR: master boot record). Nếu có một cái phù hợp tiêu chuẩn tối thiểu nào đó (kết thúc trong các byte ký tự 55AAh) được tìm thấy, mã trong đó sẽ được thực thi. Mã chương trình MBR sau đó tiếp tục quy trình khởi động bằng cách đọc sector vật lý đầu tiên của bộ đĩa có thể khởi động, là sự bắt đầu của bản ghi khởi động bộ đĩa (VBR: volume boot record). VBR kế tiếp nạp tệp tin khởi động hệ điều hành trước, thường là 10.SYS (DOS/Windows/9x/Me) hay ntldr (Windows NT/2000/XP), hay bootmgr (Windows 7/Vista). Hệ điều hành nằm trong kiểm soát và tiếp tục quy trình khởi động.
BIOS (basic input/output system) — Cái này liên quan đến tập hợp các trình điều khiển thực được sử dụng như một giao diện cơ bản giữa hệ điều hành và phần cứng khi hệ thống được khởi động và chạy. Khi chạy DOS hay Windows ở chế độ safe, hầu như bạn chỉ cho chạy duy nhất các trình điều khiển BIOS trên ROM bởi vì không có cái nào được tải từ đĩa.

Hi vọng bài viết sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu hiệu về BIOS bo mạch chủ.